Przełomy w fizyce? Mamy w nich udział
Redakcja pisma Physics World na liście dziesięciu najistotniejszych dokonań 2024 roku umieściła eksperyment CERN-owskiej grupy AEgIS, w ramach którego laserowo schłodzono atomy pozytonium. Znakomitą część zespołu AEgIS tworzą naukowcy z Politechniki Warszawskiej, w tym Wydziału Fizyki.
— Pozytonium, najlżejszy znany nam egzotyczny atom, jest układem elektronu i pozytonu, czyli antycząstki elektronu. Pomimo bardzo krótkiego czasu życia wynoszącego zaledwie 138,6 nanosekundy, jego potencjał jest ogromny. Naukowa i technologiczna wartość eksperymentu docenionego przez Physics World wynika z możliwości uzyskania zimnych atomów — wyjaśnia dr hab. Georgy Kornakov, prof. PW, koordynator programu atomów antyprotonowych w eksperymencie AEgIS.
Wyróżnione w zestawieniu osiągnięcie jest pierwszą w historii eksperymentalną demonstracją laserowego chłodzenia atomów pozytonium. To kolejny krok w długiej drodze do zrozumienia problemów antymaterii i Wszechświata.
Jak podkreśla dr hab. inż. Łukasz Graczykowski, prof. PW, sukces jest wynikiem kooperacji wielu różnych jednostek. — Każdy uczestnik tzw. kolaboracji CERN-owskiej ma swój wkład w wyniki eksperymentu. Naszym była część związana z elektroniką, systemem kontroli i oprogramowaniem do analizy, inni budują koncepcje, jednak żaden z tych elementów nie może funkcjonować oddzielnie. Taka jest idea współpracy w eksperymentach prowadzonych w CERNie — podkreśla badacz.
O eksperymencie, szansach, które stwarza, a także roli naszych badaczy można przeczytać w artykule poświęconym publikacji Positronium Laser Cooling via the 13S−23P Transition with a Broadband Laser Pulse: https://www.fizyka.pw.edu.pl/Aktualnosci/Nasi-fizycy-w-przelomowym-eksperymencie-CERN-u.
W prace AEgIS jest zaangażowanych 65 naukowców z 25 jednostek. Aż 19 należy do polskich instytucji zrzeszonych w Konsorcjum AEGIS-PL (IF-PAN, PW, UMK, UJ) kierowanym przez prof. Georgy'ego Kornakova. W skład zespołu z naszej uczelni wchodzą naukowcy z wydziałów: Fizyki, Elektroniki i Technik Informacyjnych oraz Elektrycznego. Wśród nich znajdziemy 7 samodzielnych badaczy, 3 doktorantów oraz 5 studentów.
- Wydział Fizyki: S. Aliaksandrava, K. Eliaszuk, T. Fic, A. Giszczak, Ł. Graczykowski, M. A. Janik, T. Januszek, K. Kempny, G. Kornakov, L. Lappo, D. Pecak, D. Tefelski, J. Zieliński
- Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych: G. Kasprowicz
- Wydział Elektryczny: M. Jakubowska
Udział PW w eksperymencie AEgIS był w początkowej fazie możliwy również dzięki grantowi uzyskanemu w ramach programu Inicjatywa Doskonałości — Uczelnia Badawcza (konkurs IDUB-POB-FWEiTE-1)
Aktualizacja: 19 grudnia spośród dziesięciu nominowanych dokonań redakcja Physics World wybrała najistotniejsze. Więcej informacji: https://physicsworld.com/a/two-advances-in-quantum-error-correction-share-the-physics-world-2024-breakthrough-of-the-year